قنات کیش (شهر حریره )بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می‌کرده است. قنات کیش از نظر طول رشته قنات و یا عمق چاه‌ها قابل مقایسه با قنات‌هاى دیگر نقاط ایران نیست‌، اما با توجه به شیب بسیار کم جزیره‌، چگونگى هدایت آب‌هاى زیرزمینى به سطح زمین در کیش بسیار مهم بوده و نشان مى‌دهد که در زمان خود از پیشرفته‌ترین روش‌ها براى حفر قنات استفاده مى‌کردند.کاریز حاصل از بارندگی های فصلی جزیره است که از مرجانها به صورت یک فیلتر طبیعی عبور و در لایه گل مارن جریان پیدا می کند. گل مارن نوعی گل رس است که در حالت طبیعی نرم و انعطاف پذیر بوده و چنانچه در معرض هوا قرار گیرد خشک و محکم می شود. در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیر زمینی کیش (کاریز) جهت حفاظت از این گل ارزشمند دیوارهایی جلوی آن کشیده شده است. از گل مارن علاوه بر استفاده های درمانی برای درد مفاصل با ترکیبات اضافی برای تولید آجر، کوزه و سیمان مورد استفاده خاص قرار می گیرد.نکته قابل توجه این است که این کاریز ها به طوری استادانه و ماهرانه به دست ایرانیان باستان حفاری شده که با شیبی ملایم در طول پانزده کیلومتر حرکت، هم از آب آن جهت آبیاری استفاده شده و هم امکان برداشتن آن با چیزی شبیه به دلو نیز فراهم بوده است. پایابها مکانی پیش بینی شده برای فراهم شدن امکان برداشتن آب از کاریز است که در طول مسیر کاریز شش پایاب وجود دارد که یکی از آنها در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش موجود و قابل مشاهده است.در گذشته دور اهالی بومی نشین جزیره کوزه به دوش از این محل آّب شرب خود را تامین می کرده اند. قدمت این پایابها به بیش از 800 سال می رسد. در گذشته دور ، به خصوص قرون پنجم و ششم هجری که جزیره کیش مرکز تجارت خلیج فارس و دریای عمان بوده آب آشامیدنی جزیره کیش برای مصرف کشورهای حاشیه خلیج فارس از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده است.بقایای شهر حریره در امتداد ساختمانهای بندرگاه و دفاتر آن ، قابل دیدن است. طبق نظر سازمان میراث فرهنگی ، شهر حریره هشتصد سال قدمت دارد. گستره پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های شهر قدیمی حریره حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد و روزگاری شهری بزرگ و آباد در منطقه بوده است.دوران طلایی شهر حریره کیش از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجری قمری بوده‌است. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است. اما کمتر و به ندرت تاق‌ها و پوشش‌ها و سقف‌های سالمی بر جای مانده است جز در پاره‌ای موارد که پوشش‌های تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان مانده‌اند.بندر شهر تاریخی حریره، یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برون‌گرا بوده و از معماری دفاعی و درون‌گرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی‌ترین و معقول‌ترین انتخاب بوده چرا که ساحل صخره‌ای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا ده متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و همچنین دریای نسبتاً آرام‌تری از دیگر کرانه‌ها و سواحل جزیره خود عامل شکل‌گیری شهر در ساحل شمالی شده است. تاکنون عملیات اکتشافی باستان‌شناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا انجام شده است.خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه‌های چندخانوار قدیمی در داخل فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمونه‌های قدیمی مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنین فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشی‌های ستاره‌ای شکلی که در این خانه به دست آمده است، همانند کاشی‌هایی است که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه است. پیدایی این مقدار کاشی که یقیناً عنصر وارداتی به جزیره است نشان می‌دهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق داشته است.بخش کارگاهی و صنعتی: این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای است. مجموعه کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های متعدد در گوشه و کنار، مجموعه‌ی بسیار جالب و نادری را تشکیل می‌دهد که هنوز عملکرد آن‌ها روشن نیست، اما به نظر می‌رسد که ارتباط مستقیم، با فعالیت‌های صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث گردیده است. شاید هم بتوان فرض کرد که این راهروها و کانال‌ها راه‌های مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله اهالی شهری می‌توانسته‌اند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند.مجموعه حمام: این مجموعه شامل حمامی است با صحن‌های متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشیده‌ای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده‌اند.باستان شناسان معتقدند این حمام که شاید در نوع خود از قدیمی‌ترین حمام‌های ایرانی باشد که طی کاوش‌های باستان‌شناسی کشف و شناخته شده است، و دو دوره متمایز و مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) با توجه به ظرفیت محدود حمام و با در نظر گرفتن دیوار بیرونی سراسری که تا مجموعه عمارت اعیانی که در جنوب شرقی حمام و به فراز تپه‌ای بلند قرار گرفته امتداد یافته است. به نظر می‌رسد که این بنا حمامی خصوصی بوده و به صاحب مجموعه اعیانی تعلق داشته است.