مسجد ایا صوفیه استانبول

تقریبا هر مسافری که به استانبول سفر میکند اولین جایی که برای دیدن انتخاب می کندمسجد ایا صوفیه استانبول یا همان حاجیا صوفیا، یکی از مشهورترین جاذبه های تاریخی شهر استانبول است.مسجد ایا صوفیه استانبول در قسمت اروپایی شهر استانبول قرار گرفته است و درست در مرکز منطقه ای توریستی جای دارد. 

در اطراف مسجد ایا صوفیه استانبول هتل های متعدد و دیدنی های دیگر را خواهید یافت.به عنوان مثال مسجد سلطان احمد نیز در نزدیکی مسجد ایا صوفیه استانبول قرار دارد. کمی آن طرف تر نیز می توانید از کاخ توپکاپی به عنوان یکی از مشهورترین کاخ های دوران عثمانی در ترکیه، دیدن کنید.

موقعیت جغرافیایی مسجد ایاصوفیه استانبول

مسجد ایا صوفیه استانبول همان طور که ذکر کردیم در منطقه اروپایی شهر استانبول و در محله سلطان احمد قرار گرفته است. این مسجد فاصله کمی از کاخ مشهور توپکاپی دارد.از دیگر اماکن دیدنی نزدیک این مکان میتوان به حرم خرم سلطان – فواره خرم سلطان – چشمه احمد سوم – گالری تصاویر استوره های ترکیه – مخزن ریحانا اشاره کرد.

معماری مسجد ایاصوفیه استانبول

مسجد ایا صوفیه استانبول قدیمی ترین ساختمان دنیا نیست اما یکی از قدیمیترین ها محسوب میشود و دلیل آن این است که 1478 سال سن دارد و میتوان گفت یکی از بی نظیرترین ساختماها در دنیاست .برای ساخت آن معماران یونانی 3 طرح سنتی کلیسا را باهم ترکیب کرده و نقشه ساخت گنبد مرکزی را کشیدند. 

نقشه ایاصوفیه استانبول نشان دهنده یک محراب و دو ورودی داخلی و خارجی است.طول کلیسا از محراب تا ورودی 100متر و عرض ساختمان 69.5 متر است. ارتفاع گنبد 55.60 متر و شعاع آن در بخش شمالی جنوبی 31.87 متر و در بخش شرقی غربی 30.86 مترمیباشد.

مشخصات بنا مسجد ایا صوفیه استانبول

مسجد ایا صوفیه استانبول در زمینی به مساحت 6 هزار متر مربع ساخته شده است و ساختار آن ترکیبی از آجر و مرمر است. که سنگ های مرمر آن از جزیره مرمره ،سنگ سماق سبز از جزیره وابیه یونان،مرمر صورتی از قره حصار ترکیه و مرمر زرد از شمال آفریقا به مسجد ایاصوفیه آمده است.

107 ستون و 9 در ورودی و خروجی آن، بی نظیر می نمایند و 4 ستون اصلی به شکل پای فیل چهار طاق اصلی و در واقع گنبد اصلی را استوار ساخته اند. دیوارهای داخلی مسجد با تزئین بلوک های مرمر جلوه ای زیبا دارد. 

به غیر از دیوار مرمرین دیگر دیوارهای این مسجد با موزاییک های زیبا تزئین شده اند. جذابیت این موزائیک ها به دلیل وجود طلا،نقره،شیشه،سفال،و سنگ های رنگین در آن ها اس 40 پنجره در ساقه گنبد قرار گرفته است که نور را به درون مسجد ایاصوفیه میتاباند.

تاریخ و سرگذشت موزه مسجد ایا صوفیه استانبول

مسجد ایاصوفیه استانبول به یادگار مانده از دوران امپراتوری عثمانی و عهد بیزانس است. این بنا، در ابتدا به عنوان یک کلیسا دوران قرون وسطی ساخته شده و بعدها کاربری آن به مسجد و اینک موزه تغییر پیدا کرد. 

گنبد بزرگ ایاصوفیه، بزرگترین گنبد جهان بوده و این گنبد مسجد تاریخی حاجیا صوفیا را به شهرت جهانی رسانده است. کنستانتنوس اول کسی بود که فرمان ساخت این بنا را صادر کرد و نام آن را مگاله اکلیسیا گذاشت. اما بعدها نام آن به ثئاسوفیا تغییر پیدا کرد.

امپراطورهای مختلف پیروزی های خود را nv مسجد ایا صوفیه استانبول جشن گرفته و گناهکاران به خطاهای خویش اعتراف کرده و آب رحمت و بخشش بر سر می ریختند.

دوره چهارم مسجد ایا صوفیه استانبول

در پایان جنگ صلیبی دوره چهارم، مسیحیان لاتین به مسجد ایا صوفیه استانبول یورش آورده و بسیاری از دارایی های آن از جمله شمایل حضرت مریم را غارت کردند. در این برهه تاریخی ایاصوفیه به یکی از کلیساهای کاتولیک رم تبدیل شده و در گروه آن ها قرار گرفت. 

زمانی که عثمانی ها به ترکیه حمله کرده و استانبول را به چنگ آوردند، سلطان محمد دستور داد تا این کلیسا به مسجدی تبدیل شود و رفته رفته در همان دوران نام مسجد ایا صوفیه استانبول را به خود گرفت.

در این زمان به بنای اصلی مسجد ایا صوفیه استانبول ، چهار مناره اضافه گشت و شکل یک مسجد را به خود گرفت. پس از آن نقاشی های دیواری داخلی بنا نیز تغییراتی پیدا کرده و همه چیز به یک بنای اسلامی نزدیک تر شد. 

اما در سال 1935 میلادی، آتاتورک بود که فرمان داد تا این بنا به یک موزه تبدیل شده و به عنوان یک جاذبه گردشگری در جذب توریست وارد شود. این تصمیم آتاتورک بسیار موفق عمل کرده و مسجد ایا صوفیه استانبول  توانست به مانند یک جاذبه جهانی، به شهرت رسیده و گردشگران زیادی را به ترکیه بکشاند. نام گذاری این بنا نیز عالمانه انجام شده است و به معنای حکمت مقدس است.

دسترسی به مسجد ایا صوفیه استانبول

برای رفتن به محل مسجد ایا صوفیه استانبول و بازدید از آن، می توانید از تاکسی های شهری یا وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نمایید. خبر خوب این است که خطوط اتوبوس، مترو و تراموای شهر، در نزدیکی این مسجد ایستگاه داشته و می توانید با هزینه ای اندک خود را به محل مسجد ایاصوفیه استانبول برسانید. 

در ضمن همان طور که گفتیم در این صورت با یک تیر، چند نشان زده و به صورت همزمان از چند جاذبه گردشگری دیدن خواهید کرد.

معرفی قسمت های مختلف مسجد ایا صوفیه استانبول

درهای مسجد ایا صوفیه استانبول

باب همایون یا در امپراتور بزرگترین دراین مجموعه است که از نامش مشخص است برای ورود امپراتور و همراهانش بنا شده است. طول این در 7 متر واز چوب بلوط و قاب برنز ساخته شده.در زیبا ، قدیمی ترین معماری ایاصوفیه و قدمت آن برای قرن دوم میلادی است. 

این در خروجی جنوبی شبستان است که با شگل گیاهی و هندسی حکاکی شده است. این در برای معبدی مشرکانه در شهر طرسوس ترکیه بود که در سال 838 میلادی به ایاصوفیه منتقل شد.در لنگه های صفحات برنزی با نوشته ((خدا و مسیح به ما کمک کند)) قرار دارد. در مرمرین:در بخش جنوبی قرار دارد و مخصوص مراسم تشریفاتی مقامات بوده است. 

بر روی آن نقش گیاهان میوه ها و ماهی ها وجود دارد و گفته شده است یک لنگه در نشان دهنده بهشت و دیگری نماد جهنم معرفی شده است. بعد از گذر از این در مکان مخصوص برگزاری جلسات مذهبی و رسمی دوره بیزانس را مشاهده میکنید. داخل این فضا کتیبه های مرمر روی دیوار نهاده شده است.

کاشی کاری های مسجد ایا صوفیه استانبول

از مهمترین ویژگی های مسجد ایا صوفیه استانبول میتوان کاشی کاری های داخل آن را نام برد کاشی های پر زرق و برق و ظریف که هرکدام روایتگر داستانی برای خود است با شنیدن داستانهای این کاشی ها متوجه میشوید که مهمترین بخش آن ها در زمان عثمانیان به این مکان افزوده شده است. 

در قسمت پشت محراب در نواری از کاشی هایی به رنگ آبی دعای ((آیه الکرسی)) نوشته شده. و در قسمت راست و چپ محراب مسجد کاشی کاری های مستطیل شکل وجود دارد که در آن نقشه ای از خانه کعبه و مسجد النبی در مدینه دیده میشود.

در اطراف این دو نقشه نگاره های گیاهی به رنگ آبی حک شده در صفحه ای سفید قرار گرفته است. کاشی های کتابخانه سلطان محمود اول بهترین نوع از کاشی های ترکی است که بر روی آن ها نقش گل های رز،میخک،لاله و درخت سرو وجود دارد. 

همچنین امضای سلطان محمود اول در قسمت دیوار شرقی این مکان قرار دارد و از دیگر کاشی کاری های کتابخانه می توان به مجموعه ای از اسماو الحسنی و آیه 22 و 23 سوره حشر اشاره داشت. محراب مسجد:برای دیدن محراب طلایی باید به قسمت جنوب شرقی مراجعه فرمایید. در دوطرف محراب مسجد دو شمعدان مشاهده میکنید که پیشکش پپادشاه مجارستان هستند .

خوشنویسی های مسجد ایا صوفیه استانبول

پس از ورود به ایاصوفیه در قسمت بالای دیوارها خوشنویسی های بزرگ و به رنگ طلایی با پس زمینه سبز را مشاهده می کنید. این خوشنویسی های زیبا بزرگترین خوشنویسی های جهان جهان اسلام است. تابلوهایی با نام های خلفای اسلام ابوبکر، عمر، عثمان حضرت محمد،امام علی،امام حسن،امام حسین با ابعادی حدود 8 در 7.5 متر است که درست در سالن مرکزی ایاصوفیه میتوانید انهارا مشاهده کنید. 

خطاط این خوشنویسی های زیبا شخصی به نام عزت افندی خطاط ترک مشهور می باشد. در کنار این تابلوهای بزرگ خوشنویسی های کوچکتری هم دیده میشوند که به فرمان سلاطین حکومت عثمانی در دوره های مختلف به این مسجد اضافه شده اند.

منبر مسجد ایا صوفیه استانبول

مسجد ایا صوفیه استانبول منبر بزرگی دارد که نشانگر شکوه دوره عثمانی است و برای دیدن آن باید به بخش راست مسجد بروید . ماذنه یا جایگاه اذان:این نقطه از ایاصوفیه یکی از بخش های ساخته شده به دست عثمانیان است. 

این نقطه به سوی خانه خدا قرارگرفته و موذن و مکبر در این قسمت قرار میگیرند. به دلیل بزرگی این مسجد 4 ماذنه در آن قرار دارد برای ساخت این ماذنه ها از بهترین مرمرکاری های قرن 16 میلادی کمک گرفته شده است.

حیاط مسجد ایا صوفیه استانبول

وضوخانه مسجد ایا صوفیه استانبول در حیاط آن قرار دارد . و مکان مناسبی برای عکاسی است.

آرامگاه های مسجد ایا صوفیه استانبول

آرامگاه ها در حیاط مسجد ایا صوفیه استانبول قرار دارند و متعلق به دوران عثمانی است.

اتاق سلطان مسجد ایا صوفیه استانبول

این اتاق در دوره عثمانی قرار داده شده برای اقامه نمازهای جمعه و عیدهای خاص پادشاهان. در بخش پایینی این اتاق از مرمر و بالای آن چوب طلاکاری استفاده شده است.سقف اتاق نیز با نقش های دست ساز از گل و گیاه تزئین شده است که جلوه ای خاص به این مکان داده است. 

این اتاق در قسمت چپ محراب مسجد قرار دارد. این اتاق در بازسازی قرن نوزده به این نقطه از مسجد منتقل شد و جایگاه قبلی آن مشخص نیست.

آبخوری های مسجد ایا صوفیه استانبول

هر یک از این آبخوری ها به شکلی ساخته شده اند. به عنوان مثال یکی از معروفترین آن ها ساختمان با گنبدی به سبک عثمانی‌ که یکی از زیباترین آبخوری های استانبول به شمار می رود به 8 پایه با هشت طاقچه مقرنس کاری شده مزین شده و بر روی سقفش، لاله ای به نام الله به چشم می خورد. 

در بخش آبخوری با 16 بخش و 16 شیر برنزی ، رو به رو می شوید. جالب آن که بر بالای هر شیر آب، یک لوح برنزی قرار دارد که بر روی آن آیه ای از قرآن درج شده است: «ما همه چیز را از آب آفریده ایم.» به غیر از آبخوری اصلی مسجد ایا صوفیه استانبول، دو آبخوری عمومی نیز وجود دارد که برای استفاده عموم بوده است. یکی از این آبخوری ها در کنار درِ هشتی حیاط و نزدیک دیوار جنوب غربی قرار دارد. 

قدمت دقیق این آبخوری مرمری مشخص نیست؛ اما با توجه به سبک معماری در قرن هجدهم میلادی ساخته شده است. دیگر آبخوری عمومی در گوشه جنوب شرقی ایا صوفیه در قرن 17 ساخته شده.

مقبره های نزدیک مسجد ایا صوفیه استانبول

مقبره یکسری از امپراتوران عثمانی مانندسلطان سلیم دوم – سلطان مراد سوم – سلطان محمد سوم-سلطان مصطفی اول سلطان ابراهیم و یک شاهزاده در کنار ساختمان مسجد ایا صوفیه استانبول قرار دارد. زیباترین آنها مقبره سلطان سلیم دوم میباشد.

قوانین بازدید از مسجد ایا صوفیه استانبول

نخست باید به این مطلب اشاره کنیم که برای بازدید از مسجد ایا صوفیه استانبول باید پیش از ساعت 16 بعد از ظهر اقدام نمایید و در روزهای دوشنبه مسجد تعطیل است. به علاوه ضرورت دارد که حتما لباسی مناسب و کاملا پوشیده بر تن داشته و حرمت مکان را حفظ نمایید. 

برای بانوان لباسی یقه بسته/آستین هاو شلوار بلند و برای آقایان تی شرت و شلوار بلند می باشد. و لازم به ذکر است در مسجد ایا صوفیه استانبول برخلاف مسجد آبی الزامی برای پوشیدن شال یا روسری نیست. در نظر داشته باشید که تنها در بخش هایی خاص از این مسجد،اجازه عکس برداری دارید و تمامی نقاط موزه مسجد ایاصوفیه برای عکس برداری، مجاز نیست.

ویژگی موزه مسجد ایا صوفیه استانبول

این موزه در فصل های بهار و تابستان از ساعت 9 صبح الی 19 عصر باز بوده و در فصل های پاییز و زمستان نیز از 9 صبح تا 17 بعد از ظهر پذیرای بازدیدکنندگان است. البته در نظر داشته باشید که طبق تقویم تعطیلی های ترکیه، روزهای دوشنبه موزه ایاصوفیه بسته خواهد بود. بازدید از مسجد برا افراد زیر 18 سال کاملا رایگان است و برای افراد زیر 12 سال فقط حرم ایاصوفیه هزینه دارد.

همچنین برای افراد زیر 6 سال رایگان میباشد. همینطور برای شهروندان ترک بالای 65 سال رایگان است. همچنین برای جانبازان – همسر و فرزند شهیدان – سربازان و افسران غیر نظامی – صاحبان کارت های یونسکو و ICOM /ICOMOS صاحبان PRESS CARD – 

مهمانان و نمایندگان ادارات وزارت گردشگری – پرسنل و بازنشستگان وزارت فرهنگ و گردشگری مهمانان رسمی نهادهای دولتی و همراهانشان -لیدرهای حرفه ای مصوب وزارت گردشگری – مدارس و دانش آموزان-

هزینه بازدید از مسجد ایا صوفیه استانبول

هزینه بازدید از مسجد ایاصوفیه، به ازای هر نفر بزرگسال 40 – 60 لیر است. البته بازدید برای افراد زیر 12 سال رایگان اعلام شده است.لازم به توضیح است که اگر قصد بازدید از حرم ایاصوفیه را داشته باشید، برای افراد بالای 6 سال، بلیط دریافت خواهد شد.

نشانی مسجد ایا صوفیه استانبول

ترکیه – شهر استانبول – منطقه فاتح – محله سلطان احمد واقع در منطقه اروپایی استانبول و در نزدیکی کاخ توپکاپی – میدان ایاصوفیه – موزه ایا صوفیه .  

بلیط این جاذبه را میتوانید به صورت انلاین از سایت رسمی آن به نشانی https://ayasofyamuzesi.gov.tr/en دریافت کنید.

رزروبلیط ارزان استانبول و آنتالیا از اپ آسمان پر ستاره پرشیا
دیدنی های ترکیه
هتل های ترکیه