مشهد
مشهد قطب گردشگری مذهبی ایران است و بعد از پایتخت (تهران) دومین شهر بزرگ کشور ایران به شمار میرود.
گرچه این شهر از نواحی تاریخی ایران با پیشنهای کهن محسوب میشود
و در زمان افشاریان، به عنوان مرکز حاکمیت انتخاب شده بود، به برکت وجود امام رضا(ع)،
هشتمین امام شیعیان، در نقش مذهبی هویت منحصر به فردی یافته است
و از پرشورترین نواحی گردشگری مذهبی ایران به شمار میآید.
شهر زیبای مشهد، در کنار تمام پیشرفت ها و مدرنیزه شدن، همچنان سعی دارد
سنت ها و زیبایی های طبیعی اش را حفظ کند.
این شهر مذهبی، بدون شک جاذبه های دیدنی زیادی دارد.
پیشینه تاریخی
واژه مشهد به معنی شهود، حضور و شهادتگاه است و به این معانی به واژه «مشاهد» جمع بسته میشود.
واژگان «مشهد» و «مشاهد» در عرف و اصطلاح سده ۳ هـ.ق، بر قبور ائمه و اولیاء و رجال اطلاق میشده است،
چنان که در آن زمان، مشهد مرغاب در فارس، و مشهد میهنه (آرامگاه ابوسعید ابوالخیر) و مشهد توس یا مشهد رضوی در خراسان،وجود داشته است.
علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون عباسی در سال ۲۰۲ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد.
از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و به مرور زمان بر پهنه آن،
به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی افزوده گشته و مردم توس به مشهد کوچ داده شدند؛
و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد.
گفتنی است که نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داده شد.
سال های اخیر
شهر مشهد، در سالهای اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بوده است.
در اولین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت،
این شهر با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت، پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود.
در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان،
جایگاه سوم را در میان شهرهای ایران داشت و امروز به دومین شهر پرجمعیت ایران تبدیل شده است.
جمعیت قابلتوجهی از مهاجران افغان در مشهد سکونت دارند.
این مهاجران بیشتر پس از حمله شوروی سابق به افغانستان
و ظهور طالبان و حمله به افغانستان توسط آمریکا و نیروهای ناتو، به ایران مهاجرت کردند.
در سالهای اخیر، مشهد شاهد مهاجرت اقوام بلوچ و کرد نیز بوده است.
زبان و گویش شهر مشهد
زبان مردم مشهد، زبان فارسی با گویش و لهجه مشهدی است.
این لهجه پر از واژههای قدیمی و ریشهدار زبان فارسی است.
لهجه مشهدی یکی از لهجههای مهم و تأثیرگذار فارسی است
و بهنوعی خاستگاه ادبیات اصیل شاعران بزرگی چون فردوسی، عطار و خیام است.
این لهجه را شاخهای از فارسی دری میدانند
و بسیاری از واژگان گمشده این زبان را میتوان در گفتار عامیانه مشهدیها پیدا کرد.
لباس های محلی شهر مشهد
اقوام مختلفی در مشهد کنار هم زندگی میکنند به همین گوناگونی در لباسهای محلی هر ناحیه دور از انتظار نیست.
سادات مسن یا روحانی دستار سیاه و بدون دنباله، نیمه مسنها، دستار سیاه دمدار،
افراد حج رفته دستار زردرنگ، کربلا رفتهها دستار شیر و شکری یا قهوهای، و بقیه مردم هم دستار سپید و کرکی به سر میبندند.
بلوچها بیشتر در شرق و جنوب مشهد زندگی میکنند
مردان و زنان بلوچ ساکن در استان خراسان رضوی در بیشتر اوقات از لباسهای محلی خود استفاده میکنند.
زنان بلوچ علاوه بر بهکارگیری پارچههای گلدار، در تهیه پوشاک سنتی خویش از هنر سوزندوزی استفاده میکنند.
در شمالیترین نواحی استان خراسان رضوی، ترکمنها زندگی میکنند.
پوشاک مردان و زنان ترکمن بسیار ظریف و زیبا است.
زیورآلات خاص ترکمنها بر زیبایی پوشاک زنانه اضافه میکند.
عقاید و اعتقادات شهر مشهد
بیشتر مردم شهر مشهد، مسلمان و شیعه دوازدهامامی هستند.
به دلیل وجود مرقد مطهر امام رضا (ع)، این مسأله تشدید شده است.
بااینحال، اقلیتهای دینی دیگری هم در مشهد وجود دارد.
«محله جدید»، محله سکونت یهودیان مشهد است.
این محله منازل بزرگ و محکم با دیوارهای بلند داشت و خانهها از داخل با یکدیگر مرتبط بود.
اقلیت یهودی مشهد که بینش و هوشیاری اقتصادی داشتند،
با توسعه عمرانی مشهد به خیابانهای جنت و جم (پاسداران کنونی) نقل مکان کردند.
پیش از اسلام
حوضهٔ رودخانهٔ کشفرود که شهر مشهد در آن قرار دارد،
به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب میآمده است.
این منطقه ابتدا مسکن اقوام آریائی بود.
در نزدیکی شهر فعلی مشهد شهری بنام توس وجود داشته است.
در اسطورههای ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و تجدید بنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار کیانی نسبت میدهند.
توس در زمان خلافت عثمان بهطور کامل توسط اعراب فتح شد.
در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود
که آبادیهای سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر میگرفت.
پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویرانشدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر توسعه پیدا کرد.
مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد.
آب و هوا
مشهد دارای آّب و هوای نسبتا گرم با آفتابی سوزان است.
استان خراسان رضوی ۲۸ شهر دارد، شهرهایی که در ارتفاعات هستند
بارندگی بیشتری دارند اما در کل استان خراسان آب و هوایی معتدل و خشک دارد.
مشهد آب و هوای متغیر اما معتدل و متمایل به سرد و خشک دارد
و تابستان هایش گرم و خشک و زمستان هایش سرد و مرطوب است.
جاذبه های گردشگری شهر مشهد
شهر مشهد را اغلب ایرانیان و حتی توریستی هایی که از خارج به ایران سفر می کنند
با حرم امام رضا و آرامگاه فردوسی می شناسند
در حالی که این شهر پر از جاذبه های گردشگری جذاب و طبیعی متنوع و همینطور پارک های هیجان انگیز و جالبی است.
حرم امام رضا
اولین و مهمترین جاذبه شهر مشهد حرم مطهر امام رضا (ع) است.
حرم در نیمه شرقی شهر قرار دارد و به راحتی می توانید با تاکسی و اتوبوس خود را به آن برساند.
اگر می خواهید با مترو به حرم بروید باید در ایستگاه میدان بسیج پیاده شوید و با طی کردن خیابان امام رضا به حرم رسید.
حرم امام رضا (ع) در مرکز شهر مشهد، مدفن علی بن موسیالرضا (ع) است
که نزد مسلمانان شیعه بهعنوان «حرم» گرامی داشته میشود و مقدس است.
از بناهای پیوسته برجستهی آن مسجد بالاسر (مدفن امام رضا) ( ۴۲۵ ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساخته ۸۲۱ ق/ ۱۴۱۸ م) است.
حرم امام رضا مجموعهای است با کانون آرامگاه هشتمین امام شیعیان،
علی بن موسیالرضا که دیگر مسجدها، آرامگاهها، رواقها، صحنها، کتابخانه و موزهها را دربرمیگیرد.
بزرگترین مسجد جهان در اندازه (۲۵۰ هزار مترمربع) و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش (۵۰۰ هزار نفر) شمرده میشود.
مسجد گوهرشاد
به حرم حضرت امام رضا (ع) که بروید،
در جنوب آن مسجدی زیبا خواهید دید که به مسجد گوهرشاد معروف است.
این مسجد به دستور گوهرشادبیگم همسر شاهرخ در عهد تیموری در مشهد ساخته شد.
مسجد گوهرشاد مشهد دارای قدمت تاریخی و معماری زیبایی است که همواره گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.
این طور به نظر می رسد که این مسجد به دلیل مجاورت حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع)
و همچنین زیبایی های هنری آن پربازدیدترین مسجد ایران محسوب می شود.
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی
در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است.
ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی،
به ویژه آرامگاه کوروش بود به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید.
نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به خصوص ستونها و سرستونها است
و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی است.
بخش فوقانی بنا بهصورت توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر
الهام گرفتن از معماری دوره اشکانی شامل ۲۰ ستون مرمری در پائین و ۸ ستون در بخش فوقانی است.
در بخشهایی از آرامگاه نیز دیوارنگارههایی از فریدون صدیقی نصب شده که نمایش صحنههایی از روایات شاهنامه است.
مجموعه کوهسنگی
دومین پارک بزرگ مشهد بعد از پارک ملت مجموعه کوهسنگی است
که در لیست جاذبه های مشهد قرار می گیرد و در جنوب غربی این شهر نیز واقع است.
پارک کوهسنگی در حاشیه کوه هایی مرتفع ایجاد شده و از قدیمی ترین روستاهای مشهد است.
این منطقه یکی از محبوب ترین تفریحگاه های شهر مشهد است و دارای شهر بسیاری است
چرا که یکی از شاهان ایران به شاه عباس در این منطقه تاج گذاری کرده است.
این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور است.
ساختمان موزه بزرگ خراسان، با الگوبرداری از معماری کاخ کلات نادر، جلوه زیبایی به این مجموعه داده است.
پارک ملت
یکی از مهمترین بوستانهای شهر مشهد میباشد
که در غرب این شهر در حاشیه بزرگراه وکیلآباد، ضلع شمال غربی تقاطع آزادی قرار دارد.
میدان آزادی مشهد به دلیل همجواری با بوستان ملت از قدیم بهعنوان «فلکه پارک» در میان مردم مصطلح بوده است.
چرخ و فلک این بوستان هجدهمین چرخ و فلک مرتفع جهان میباشد.
یکی از مهمترین و محبوب ترین مراکز تفریحی در شهر مشهد است صحبت کنیم،
این پارک در غرب این شهر قرار دارد و بسیاری از مسافرانی که به قصد زیارت به این شهر می آیند
در بازدید از شهر مشهد می توانند از این شهربازی و پارک بزرگ بازدید کنید
و لحظات مهیج و جالبی را در سفرشان به مشهد داشته باشند.
پارک جنگلی وکیل آباد
از دیگر جاذبه های مشهد پارک وکیل آباد است که به عنوان یکی دیگر از تفرجگاه های این شهر محسوب می شود
و در جنوب غربی مشهد واقع شده است.
این منطقه به علت قدمت خود و قرار گرفتن در دره ای باصفا از گذشته های دور تاکنون مورد توجه اهالی این شهر و مسافران آن نیز بوده است.
این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل آباد شناخته میشده،
در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد.
پارک جنگلی وکیل آباد، از پارک های قدیمی مشهد است که شهربازی بزرگی به اسم کوهستان پارک شادی
و تنها باغ وحش شهر مشهد را با انواع و اقسام حیوانات آبزی، خزندگان و پرندگان در خود جای داده است.
باغ ملی
یکی از شلوغ ترین و جذاب ترین جاذبه های مشهد باغ ملی است.
محمود سیستانی مالک این مکان بوده و قنات رکن آباد نیز یکی از قنات های مشهور این شهر است.
در حال حاضر این بوستان بزرگ و با صفا با آب نما و درختان بلند
به مکانی زیبا و خاص در شلوغی و هیاهوی وسط شهر تبدیل شده است.
در دل این باغ سرسبز تندیس هایی از مشاهیر علم و ادب و عرفان به چشم میخورد.
باغ پرندگان
باغ پرندگان مشهد پس از حرم امام هشتم شیعیان پرطرفدارترین جای دیدنی در مشهد است.
باغ پرندگان مشهد که بزرگترین باغ پرندگان شرق کشور است، گونه های زیادی را درخود جای داده.
از پرندگان کمیاب گرفته تا گونههایی از آسیا و آفریقا، پرندگانی که به خصوص دیدن شان برای کودکان میتواند هیجان انگیز باشد.
جدا از این، باغ پر از درختان سربه فلک کشیده، آبشارها، گلهای رنگارنگ، آلاچیق و پل های چوبی است.
دهکده ییلاقی شاندیز
یکی دیگر از جاهای دیدنی مشهد، منطقه ییلاقی پدیده شاندیز است.
شاندیز با آب و هوای خوشی که دارد، در ۳۸ کیلومتری غرب مشهد واقع شده است.
این منطقه ترکیبی است از رودخانه های متنوع، دره ها و درختان بلند چنار، سپیدار و ارغوان و صدای خوش پرندگانی مثل هد هد.
این منظره را که به تابلوی نقاشی میماند، باغ های انبوده و حیواناتی مثل گراز و گرگ تکمیل میکنند.
شاندیز منطقه ای تفریحی است که فروشگاه های صنایع دستی و رستوران بزرگی به نام پدیده شاندیز نیز دارد
که یکی از پیشنهادات همیشگی در سفر به مشهد است.
بند گلستان
جاذبه های مشهد را قطعا نمی تواند در یک مطلب خلاصه کرد
بنابراین ما به طور مختصر می خواهیم به چند مورد از آن ها اشاره کنیم که بند گلستان نیز یکی دیگر از آن ها است.
این جاذبه در ۸ کیلومتری غرب مشهد و بر روی رودخانه گلستان احداث شده است.
این بند از مناطق توریستی و دیدنی مشهد است.|
با وجود اینکه حدود ۵۰۰ سال از عمر این بنا میگذرد، هنوز سالم و پا برجاست.
دریاچه چشمه سبز
دریاچه چشمه سبز هم یکی از جاذبه هایی است که در استان خراسان رضوی قرار دارد
و در یکی از بلندترین نقاط رشته کوه بینالود در ۵۰ کیلومتری غرب مشهد واقع شده است.
این دریاچه کوهستانی که ارتفاع آن در ۲۵۰۰ متری سطح دریا واقع شده وسعت زیادی دارد
و از آب آن برای آبیاری باغ ها و زمین های کشاورزی اهالی این منطقه بهره می برند.
چالیدره
چالیدره مکانی تفریحی با تله کابین، جامپینگ و قایق سواری است.
سد چالیدره در نزدیکی غرب مشهد قرار دارد و در درهای به نام چالیدره ایجاد شده است.
چالیدره با ارتفاع حدود ۱۴۰۰ متری از دریا به وسیلهی رودخانهی جاغرق پر میشود.
داشتن یک روز هیجان انگیز و متفاوت در چالیدره با استفاده از امکانات تفریحی مانند
تله کابین، قایق سواری، جامپینگ، دیدن سد، ماهیگیری، اسکی بر روی آب می تواند یک پیشنهاد خوب برای شما باشد.
غار مغان
غار دو دهانه ای در ۳۵ کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان قرار گرفته است
که درون آن آثار استالاگمیت و استالاکتیت بسیاری وجود دارد.
عمق این چاه ها ۲۵ متر است و همچنین درونش پرتگاه ها و برکه های آبی هست
که باعث می شود از ماجراجویی انفرادی پرهیز کنند.
برای ورود به این غار حتما باید راهنما داشته باشید، زیرا در غیر این صورت بسیار بسیار خطرناک خواهد بود.
غار بیمار آب
غاری در ۶ کیلومتری دهکده کوشک آباد به نام غار بیمار آب قرار دارد
که در بلندی ها واقع شده و آب فراوانی در کف آن جریان دارد.
ساکنین این محلی چون از آب غار بیمار آب به منظور معالجه ی حیوانات اهلی استفاده می کنند به احتمال زیاد این نام را برروی آن قرار داده اند.
در ابتدای این غار یک چاه عمودی ۱۵ متری وجود دارد که در انتهای آن آبهای چکیده از سقف غار جمع شده
و تشکیل یک حوضچه نسبتا عمیق را داده است.
اهالی این منطقه گهگاهی آبی از این غار برای حیوانات خود بیرون می کشند و آن ها می دهند چرا که اعتقاد دارند
این آب برای آنها حکم علاج را دارد و از بیماری به دور می مانند.
بازار رضا
خوب نوبتی هم باشد نوبت یکی معروف ترین جاذبه های مشهد است
به نام بازار رضا که کمتر کسی است به این شهر سفر کند ولی به بازار رضا نرود.
این بازار سنتی در مشهد علاوه بر معماری زیبا و سنتی که دارد
یکی از قدیمی ترین مراکز عرضه سوغاتی و صنایع دستی شهر مشهد نیز می باشد.
وقتی وارد بازار رضا میشوید، قبل از اینکه غرق تماشای ویترینها شوید، کمی از زیبایی معماری این بازار لذت ببرید.
آرامگاه نادرشاه افشار(باغ نادری)
دیگر بنای ارزشمند و تاریخی که در این شهر وجود دارد آرامگاه نادرشاه افشار است
که به عنوان یادبودی از گذشتگان ایران در لیست جاذبه های مشهد قرار دارد.
نادرشاه افشار در هنگام حیات خود دستور داد تا آرامگاهی کوچک در بالای خیابان مشهد ساخته شود.
این بنای جدید که در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت،
مدتی بر پا بود تا این که انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسب
برای وی در همان محل مقبره قوامالسلطنه احداث کند.
مدت زمانی که ساخت آن به طول انجامید از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۲ ادامه داشت.
پارک طبیعی هفت حوض
مشهد را اکثر افراد به حرم امام رضا (ع) می شناسند
اما غافل از این که این شهر پر از جاذبه های گردشگری است
که هر کدام می توانند به عنوان یک قطب گردشگری در این شهر تبدیل شوند.
پارک طبیعی هفت حوض نیز یکی از همین جاذبه های مشهد است است که در دل کوه های خلج جای گرفته است.
این منطقه در ۷ کیلومتری مشهد قرار دارد و دارای هفت حوض می باشد.
به منظور دسترسی به این منطقه بعد از وارد شدن به شهرک سیدی و جاده خلج و طی کردن حدود ۳ کیلومتر از جاده، به یک دوراهی میرسید.
باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه دهید تا به میدانی برسید.
اگر قصد سفر به این منطقه را دارید باید بعد از رسیدن به این میدان اتومبیلتان را پارک کنید
و حدود ۲ کیلومتر از مسیر را پیاده طی کنید تا به «هفت حوض» برسید.
خانه تاریخی ملک
یکی از آثار تاریخی که در شهر مشهد وجود دارد خانه تاریخی ملک است
که در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۷۷ به ثبت رسیده است.
این بنا یکی از نمونه خانه های زیبای بر جای مانده از دوران انتقال معماری در اواخر عصر قاجاریه محسوب میشود.
در گذشته این بنای تاریخی بسیار وسیع بوده ولی اکنون تنها بخش بیرونی آن بر جای مانده است که شامل دو طبقه می شود.
طبقه بالایی دارای سقف مشبک و منبت کاری شده چوبی و شومینه گچبری زیبایی است.
خانه ملک امروزه مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی است.
گفتنی است حمام خانه ملک تنها نمونه حمام تاریخی خصوصی دوره خود در شهر مشهد معرفی شده است.
این بنا در سال ۱۳۸۵ به عنوان خانه توریست انتخاب شد.
پارک ابی موج های خروشان
سرزمین موج های خروشان بزرگ ترین مجموعه آبی سرپوشیده در جهان
در مساحتی بالغ بر 60,000 متر مربع در یکی از بهترین و استراتژیک ترین مراکز تفریحی و گردشگری ایران
واقع در مشهد – کیلومتر 2 جاده شاندیز قرار گرفته
و به عنوان نگین گردشگری مشهد شناخته می شود.
این مجموعه تنها پارک آبی در ایران بوده که توانایی پذیرایی همزمان از بانوان و آقایان گرامی را داراست.
حمام مهدی قلی بیگ
در دوره ی صفویه و قاجار حمام های عمومی زیادی در ایران ساخته شد
که با معماری زیبا و نقاشی های خیره کننده ای که داشتند امروز به جاذبه گردشگری تبدیل شده اند.
در مشهد، حمام بزرگ و معروفی به اسم حمام مهدی قلی بیک هست که به زیبایی حمام های قدیمی ایران را به تصویر کشیده است.
حمام مهدی قلی بیک یکی از حمام های شناخته شده ی مشهد است که در کنار حرم امام رضا قرار دارد
و به راحتی می توانید وقتی برای زیارت به حرم می روید از آن بازدید کنید.
این حمام تاریخی به دستور مهدی قلی بیک در سال ۱۰۲۷ قمری ساخته و همان زمان وقف امام رضا شد.
روستای زشک
روستایی به نام زشک در شهر مشهد وجود دارد که به دلیل وجود سارهای متعدد و منحصر به فردی که دارد
در لیست جاذبه های مشهد نیز قرار گرفته و مقصد بسیاری از گردشگرانی است
که به این شهر سفر می کنند. در مسیر رودخانه اگر پیش بروید خواهید دید
در مکانی رودخانه کاملاً خشک است در حالی که چند صد متر پایین تر آب فراوانی از دل زمین بیرون می جوشد
و به خاطر این ویژگی است که زشک به چشمه های جوشان معروف شده است.
طرقبه
مشهد، ییلاقات خوش آب و هوای زیادی دارد ولی یکی از محبوب ترین ییلاقات آن، طرقبه است
که تنها ۱۸ کیلومتر با مشهد فاصله دارد. آب و هوای لطیف، رودخانه، رستوران های متنوع،
فروشگاههای سوغات، باغات میوه، مکانهای تفریحی و تاریخی مثل سد چالیدره، بند گلستان،
دره ارغوان، دره داغستان و رودخانه دهبار که قلب این منطقه محسوب میشود از جمله دلایل این محبوبیت است.
باید به همه اینها دیزی و ششلیک طرقبه را نیز اضافه کرد و از خیر خورشت فسنجان و راه رفتن در کوچه پس کوچه هایش هم نگذشت.
نیمه اول سال وقت بهتری برای رفتن به این ییلاق است، پاییز زیبایی هم دارد،
اما یکی از سردترین نقاط اطراف مشهد در زمستان است.
همچنین دیدن از روستای سرسبز نغندر از توابع بخش طرقبه
و در فاصله ۱۰ کیلومتری آن را نیز در برنامه تان بگنجانید که روستایی دیدنی است.
روستای اخلمد
در نزدیکی شهر مشهد و در شمال غربی این شهر با گذر از شهرستان چناران با تقریبا ۸۵ کیلومتر فاصله از مشهد،
۲۴ کیلومتر از چناران و در میان سلسله کوه های بینالود،
روستایی زیبا با طبیعتی بکر به نام اخلمد که یکی از مقاصد گردشگری مسافران است، در دسترس شما خواهد بود.
روستای اخلمد دارای قدمتی چند هزار ساله است و دارای انواع گل ها و گیاهان زیبا ودرختان انبوه به همراه باغ های انبوه میوه می باشد،
به همین دلیل مورد توجه گردشگران و طبیعتگردان زیادی قرار گرفته است.
این منطقه به درختان میوه بویژه سیب و آبشار بلندش معروف است و مردم آن معتقدند که در حمله اعراب به خراسان،
مردم برای در امان ماندن از سپاهیان دشمن به دره این روستا پناه می آوردند
و به هنگام خطر برای اطلاع دادن به دیگران می گفتند: “خاد آمد، خالد آمد” که رفته رفته به نام اخلمد مشهور شد.
بقعه ی هارونیه
یکی از افسانه ای ترین بنایی که در خراسان وجود دارد
و به درستی هنوز کاربری و تاریخ ساخت آن مشخص نشده است.
هارونیه در ۲۵ کیلومتری شمال غربی مشهد قرار دارد و یکی از قدیمی ترین آثار شهر توس است
که در ابتدای شهرک تاریخی توس و در نزدیکی آرامگاه فردوسی قرار گرفته است.
کارشناسان و پروهشگران زیادی سال هاست که بر روی این بنای تاریخی در حال تحقیق هستند تا راز و کاربری آن را کشف کنند.
گفته شده است که زمان ساخت این بنا به قرن های هفتم یا هشتم هجری قمری باز می گردد؛
اما این موضوع هنوز به طور کامل ثابت نشده است.
سد کارده
در سرزمین خشک و کویری مشهد میتوان مناطق و مکانهایی را یافت که گاهی مسحورکننده هستند.
در ۴۸ کیلومتری جاده مشهد به کلات روی رودخانه «کارده» سدی بتنی دیده میشود که ظرفیتی معادل ۳۶ میلیون متر مکعب دارد.
این منطقه که جزو گردشگاههای آبی مشهد محسوب میشود،
سد از انتهای خیابان خواجه ربیع راه دسترسی دارد و منطقهای خوش آب و هوا است.
باغ خونی
در ضلع شمال شرقی میدان بسیج و در محدوده خیابان نواب صفوی یکی از آثار ملی ایران به نام باغ خونی ثبت شده است.
این باغ که ۶/۵ هکتار مساحت دارد، در واقع همان مکانی است که از آنجا ارتش تزاری روس مسجد گوهرشاد را به توپ بست.
به استناد مدارک موجود در اوایل دوره قاجار باغ خونی بهعنوان نمادی از باغهای ایرانی
در بخش جنوبی حصار شهر مشهد ساخته شده و به دلیل وجود چشمهای در آن به باغ چشمه هم معروف است.
در این باغ ۳ بنای جداگانه وجود داشته که دو بنا به دلایلی تخریب شده است.
مالک باغ حاج محمد مهدی تاجر قندهاری بوده است. در سفر به مشهد نباید دیدن این باغ را از دست داد.
محله چهارباغ
این محله از غرب به خیابان آزادی و ضلع شرقی مجموعه تجاری بازار مرکزی آستان قدس
و کوچه تلفنخانه و از شمال به بالاخیابان، کوچه چهارباغ و کاروانسرای ملک محدود است.
قسمت شرقی آن تا کوچه ملک و بازار سنگتراشها (تخریب شده تا سال ۱۳۷۴) امتداد دارد.
همچنین قسمت جنوبی محله تا بازار بزرگ و مسجد ازبکها (۷۲تن)،کوچه ارگ و کوچه شوکتالدوله و کوچه پنجه (خیابان خسروینو) امتداد دارد.
این محله تا اوایل دهه ۲۰ از محلات درجه یک مشهد بود.
علت شهرت محله به این نام، به واسطه درختکاری چهار ردیفه بالاخیابان به سبک چهارباغ اصفهان نبوده است،
چرا که به طور قطع قدمت چهارباغ مشهد بیش از چهارباغ اصفهان بوده و به دوره تیموری برمیگردد.
در این محدوده منازل اعیاننشین با اندرونی و اطاقهای بزرگ معروف به تنبی (tenebi) قرار داشته
که در اواخر بیشتر برای عروسی، مجالس عمومی و روضه خوانی ایام سوگواری به کار میرفت.
این منازل دارای درختان فراوان مثمر و غیرمثمر با حوض و حوضخانه، درشکهخانه و اصطبل بود.
این محله در دوران مختلف و تا قبل از رونق گرفتن محلات جدید، محل استقرار حاکم شهر بوده است.
خانه ترکمنها که تخریب شده است؛ خانه کوزهکنانی؛ خانه مجتهدزاده؛ حمام و مسجد شاه از بناهای تاریخی این محله است.
گنبد خشتی
در یکی از گذرهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی
به نام چهار سوق نوغان بنای تاریخی مذهبی موسوم به «گنبد خشتی» قرار دارد.
این بنا مدفن «سلطان غیاث الدین محمد» از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است
که نسب شریفش با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر (ع) میرسد. بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده:
« مرتضی، اعظم سلطان النقباء، غیاثالدنیا والدین، امیر سلطان محمد بن سلطان النقبا بدرالمله والدین طاهر…»
و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال ۸۳۲ هجری قمری آمده است. از این امامزاده حتما بازدید کنید.
مجتمع تجاری زیست خاور
در مرکز شهر و در نزدیکی میدان دکتر علی شریعتی قرار گرفته است
و از اماکن مذهبی و نقاط دیدنی شهر فاصله چندانی ندارد.
در هر نقطه شهر مشهد که باشید به راحتی میتوانید به این مرکز خرید دسترسی پیدا کنید.
این مجتمع دارای ۴ طبقه و ۶۹۸ واحد تجاری است و از مراکز خرید مهم مشهد محسوب میشود.
گردشگران داخل این مجتمع میتوانند انواع و اقسام لوازم لوکس و زینتی، لباس، کفش و… را خریداری کنند.
همچنین در مرکز خرید زیست خاور مرغوبترین سوغاتیهای مشهد موجود است.
زیست خاور دارای معماری داخلی منحصربهفرد با تلفیقی زیبا از معماری ایرانی و مدرن با سقفها و گچبریهای بینظیر است.
در این مجتمع بعد از خرید میتوانید در کافیشاپ و رستوران به استراحت بپردازید و از یک نوشیدنی و غذای دلچسب لذت ببرید.
سوغات مشهد
سفر مشهد ازجمله سفرهایی است که نمیتوان دستخالی از آن بازگشت
و حتما باید سوغاتی، هرچند کوچک ولی متبرک برای نزدیکان خریداری کرد.
در سفر مشهد میتوان سوغاتیهای متنوعی خریداری کرد،از سوغاتیهای خوراکی گرفته تا صنایعدستی نفیس.
زعفران
این طلای سرخ بهعنوان یکی از گرانبهاترین سوغاتیهای مشهد شناخته میشود.
ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان،
خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینیها و اقوام سامی ازجمله عربها معرفی کردند
و شیوه زراعت آن را در سدههای اول تا چهارم هجری به امتهای اسلامی اطراف مدیترانه آموختند.
زرشک
در شهرهای قاین، ازجمله روستای کلاته بالا و دیگر روستاها کشت و زراعت میشود
و فاصله آن تا مرکز استان خراسان حدود ۱۰۰ الی ۱۱۰ کیلومتر است.
استان خراسان مقام اول کشوری را در تولید این محصول دارد و پسازآن مازندران با تولید زرشکهای زیبا بهویژه در تنکابن مقام دوم را دارد.
در اکثر مغازههای فروش خوراکی در مشهد، زرشک پیدا میشود و بسیاری از زائران زعفران و زرشک را باهم خریداری میکنند.
زرشک در دو نوع رایج اناری و پفکی (مجلسی) وجود دارد. زرشک خواص درمانی زیادی دارد
و در کنار خواص درمانی یکی از اقلام پرمصرف ما ایرانیها بهخصوص در مهمانیها است.
خشکبار
یکی از محبوبترین سوغاتیهای مشهد خشکبار است.
از کنار مغازههای فروش سوغاتی در بازارهای مشهد که بگذرید، ظرف پر از خشکبار وجود دارد
که شما را وسوسه میکند به داخل مغازه بروید و کمی خشکبار خریداری کنید،
حتی اگر قصد خرید سوغاتی نداشته باشید، مقداری خشکبار برای مصرف شخصی خریداری خواهید کرد!
آلوچه، میوه خشک، نخود، کشمش، گردو و پسته ازجمله خشکبارهای محبوب مشهد است
که بسیاری از زائران از سایر اقلام لیست خشکبار فاکتور میگیرند
و فقط نخود و کشمش خریداری میکنند و برای سوغات به شهر خود میبرند.
برگههای خشکشده زردآلو و هلو هم از محبوبترین خشکبارهای مشهد است که دل بسیاری از ما را میبرد!
ادویه جات
یکی از محبوبترین سوغاتیهای مشهد که برای خانمهای خانهدار بسیار جذاب است، ادویه هفت قلم است.
این ادویه محبوب با ظاهری عجیب بیشتر در آبگوشت، خورشت و دیگر غذاهای ایرانی مصرف میشود.
ادویه هفتقلم مخلوطی است از دارچین، سماق، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه.
این ادویه به شکل زیبا و عجیبی عرضه میشود، این ادویهها بارنگهای مختلف در کنار هم بهصورت تفکیک شده قرار دارند
و به همین صورت دربسته بندیهای کارخانهای هم عرضه میشوند.
از دیگر ادویههای محبوب مشهد میتوان به ادویه پلویی و ادویه ۱۸ رنگ هم اشاره کرد.
نبات
نبات خوراکی است که همه ما ایرانیها با آن آشنا هستیم و به یکی از خوراکیهای محبوب ما تبدیل شده است
و برای شیرین کردن چای و دمنوشها از آن استفاده میشود.
نبات کریستالهای زیبایی است که از تبلور آب و شکر به دست میآید.
نبات هم بهصورت شاخهای برای تزئین سفره عقد و هم بهصورت چوبی برای مصرف خوراکی به فروش میرسد.
امروز در سطح بازارهای مشهد گونههای متفاوتی از نبات با ظاهرهای متفاوتی عرضه میشود.
نبات زعفرانی، دارچینی، زیره، لیمویی، گل محمدی، نعنایی و آویشن انواع مختلف نبات چوبی است که در بازارهای مشهد به فروش میرسد.
نقل
نقل فراورده دیگری از شکر است که مصرف آن در کنار چایی رایج است.
امروزه نقل در طعمهای گردویی، کاکائوی، نارگیلی، هل، گلاب و زعفران عرضه میشود.
تا مدتها نام جیلی بیلی معنای دقیق و خاصی نداشت،
در مشهد شکلاتهای رنگی بانام جیلی بیلی عرضه میشود که در واقع پاستیلهای مخصوص در رنگهای مختلف است.
چند سالی است که جیلی بیلی به عنوان یکی از خوراکیها و سوغاتیهای محبوب مشهد شناخته میشود.
مهر و سجاده
مهر و سجاده بدون شک از بهترین سوغاتیهای شهرهای زیارتی است.
انواع مختلف مهر و سجاده در بازارهای مشهد به فروش میرسد که بسیاری از سجاده ها از جنس ترمه و مخمل کاشان است.
مهر در مشهد دربسته بندیها و اندازههای مختلفی عرضه میشود.
فیروزهتراشی و عقیقتراشی
فیروزهتراشی و عقیقتراشی در خراسان رضوی اهمیت و جایگاه ویژهای دارد
و زینتآلات ساختهشده با نگین این سنگها از محبوبترین سوغاتیهای مشهد است.
نیشابور بهعنوان شهر فیروزه شناختهشده است و بسیاری از فیروزههای مشهد از نیشابور تامین میشود.
مشهد به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده است.
عطر
یکی دیگر از سوغاتیهای مشهد، عطر است.
زمانی که وارد بازارهای مشهد میشوید، بدون شک با مغازههایی با ویترینهای رنگارنگ با تنوع زیاد عطرها مواجه میشوید.
عطر مشهد یکی از محبوبترین عطرهای این شهر است که معمولا در کنار جانمازها عرضه میشود.
عطرهای شهر مشهد با رایحههای گوناگون ازجمله سنجد،کبری،گل مریم،گل نرگس،بهار نارنج،زعفران،گل یخ و یاس سفید به فروش میرسند.
پوستیندوزی و نقش اندازی
پوستیندوزی و نقش اندازی روی آن در مشهد از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است.
بنا بر شواهد فن پرورش و نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه هزارساله و یا بیشتر است.
پیشازاین بسیاری از پوستیندوزها در محله نوغان در مشهد زندگی میکردند
و اصلیت آنها هم کابلی بود و به مشهد مهاجرت کرده بودند.
شیوه کار آنان بهاینترتیب آغاز میشد، ابتدا پوست تازه گوسفندان پرپشم را به دباغخانه میبرند،
پشت پوستها را با نمک و آرد جو آش میدادند، کارد میکشیدند،
رنگ میزند و در آفتابپهن میکند تا بهصورت چرم نرم و زردرنگی درآیند،
آنگاه آن را اصلاحکرده و مثل خیاطها برای تهیه انواع پوستین آن را برش میدادند و با سوزن به هم میدوختند.
گلیم و قالی بافی
به دلیل وجود پربرکت امام رضا (ع) در شهر مشهد،
بسیاری از قالیبافها از مناطق مختلف به این شهر آمدهاند.
امروزه بسیاری از موزههای دنیا، قالیهای مشهد بافتهشده از عصر صفوی را در گنجینه خوددارند.
موزه فرش آستان مقدس رضوی یکی از زیباترین موزههای این شهر است که ارزش دیدن دارد.
پیشینه گلیم بافی به دوران تاریخی و قبل از اسلام میرسد اما در طول دوران اسلامی ذوق و سلیقه کویرنشینان،
روستاییان و بومیان موجب بروز خلاقیتهای هنری و شکوفایی آن با الهام از طبیعت پیرامون بود
که امروزه زنان روستایی اوقاتی از زندگی روزمره خود را به بافت گلیم اختصاص میدهند.
گلیمها دارای نقوش متنوع حیوانی و طراحهای هنری است که از انواع آن میتوان به گلیم سوماک و گلیم سوزنی اشاره کرد.
ظروف
هر کاره تراشی دیگها و ظروف سنگی که در اصطلاح عامه مردم مشهد «هر کاره» نامیده میشود
که از سالهای پیش از مهمترین سوغات مخصوص مشهد به شمار میآید.
از ویژگیهای این سنگ که نوعی سرپانتین است و نرم و مقاوم بودن آن در برابر آتش است که به دلیل طبخ ملایم، غذا را لذیذ میکند.
توس و بازارچههای کوه سنگی محلی مناسب برای خرید دیگهای هر کاره مرغوب است.
سماور
سماور واژه روسی به معنی خودجوش است. این وسیله در عصر صفوی وارد قهوهخانههای ایران شد
و در آغاز از سماور برای تهیه قهوه استفاده میکردند ولی بعدها برای تهیه چای بهکاربرده شد.
برای اولین بار سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادرشاه افشار از روسیه وارد ایران شد و تا دوره قاجار نیز وارداتی بود.
امروزه صنعت سماورسازی به یکی از مهمترین مصنوعات دستی مشهد شناختهشده است.
گاها دیده میشود که سماورها با نقش و نگارها آراستهشده است و با ورشو آبکاری میشود.
آینه
آینه برای نخستین بار در تزئین بنای دیوانخانه شاهتهماسب صفوی در قزوین به کار گرفتهشده
و یکی از آرایههای معماری دوره اسلامی به شمار میرود.
آینهکاری ازجمله هنرهایی است که به دلیل مذهبی بودن شهر مشهد و وجود اماکن متبرکه در این منطقه رواج دارد.
ارغوان بافی و تابلوهای نقره
ارغوان بافی از به هم تنیده شدن تاروپود ترکههای نازک حاصل از درختچههای ارغوان هنری سنتی و بومی ایجاد میشود
که به ارغوان بافی معروف است. این هنر دستی با ترکههای ارغوان، گاهی طبیعی و خودرو از درههای منطقه مایان طرقبه انجام میشود.
برداشت ترکههای ارغوان معمولاً در اواسط بهار آغاز و تا اواخر پاییز ادامه دارد.
پس از جمعآوری ترکهها آنها را در محیطی خیس و نمدار میخوابانند و آماده کار میکنند
و با بافتن ترکههای ارغوان به هم، سبدها و اقلام تزئینی تولید میکنند.
یکی از سوغاتیها و صنایع دستی نفیس و زیبای مشهد، که مردم به جهت تبرک به دوستان خود هدیه میدهند،
تابلوهای نفیس نقره است که در اندازههای مختلف ساخته و عرضه میشود.
رستوران ها
از غذاها و خوراکیهای معروف مشهد میتوان به دیگچه، ششلیک، شله مشهدی، کوکو شیرین و چنگالی اشاره کرد.
شله مشهدی در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.
این غذا هرساله بهویژه در ماههای محرم و صفر و در مجالس عزاداری پخته میشود.
در ادامه چند رستوران معقول این شهر را بهتان پیشنهاد می دهیم:
رستوران پسران کریم مشهد
یکی از رستورانهای قدیمی و معروف در بین رستوران های مشهد می باشد
که در این رستوران زیبا ،غذاهای ایرانی بسیار عالی به همراه سرویس دهی مناسب ارائه می گردد.
قیمت غذاهای رستوران پسران کریم مناسب می باشد و محیطی دنج و خانوادگی را دارا است و آماده پذیرایی از میهمانان میباشد.
رستوران معین درباری مشهد
یکی دیگر از رستورانهای قدیمی و معروف در میان رستوران های مشهد می باشد
که بیش از یک قرن سابقه فعالیت در شهر مشهد را دارد.
در رستوران معین درباری انواع غذاهای ایرانی سرو می گردد.
قیمت غذاهای رستوران معین درباری مشهد مناسب می باشد
و این رستوران قدیمی مشهد آماده پذیرایی از میهمانان مجاور و زائر شهر مشهد میباشد.
منو رستوران معین درباری : چلو کباب برگ ممتاز،باقلا پلو با گوشت،چلو کباب برگ مخصوص،
چلو کباب سلطانی،چلو کباب بختیاری،چلو کباب لقمه زعفرانی،چلو جوجه کباب با استخوان،
چلو جوجه کباب،چلو اکبر جوجه با رب انار،چلو کباب کوبیده مخصوص،سبزی پلو با ماهی
رستوران رضایی مشهد
یکی دیگر از رستورانهای قدیمی و معروف در بین رستوران های مشهد می باشد
که در این رستوران نیز انواع غذاهای ایرانی سرو می گردد.
این رستوران دارای ۶ شعبه در سطح شهر مشهد می باشد.
مجموعه رستوران های رضایی به دلیل چلوهای معطر و کباب لذیذش معروف است
و دارای امکانات مدرن در طبخ، سفارش و تحویل غذا میباشند.
همچنین یکی از مهم ترین ویژگی های این رستوران که موجب جذب مشتریان بسیار برای آن شده است،
کیفیت بالا در کنار قیمت مناسب می باشد.
منو رستوران رضایی
جوجیکو زعفرانی (چلوجوجه کباب با استخوان)،چلوجوجه ران مخصوص،
چلوجوجه سرخ شده با رب انار،چلوجوجه چینی،چلوجوجه کباب فیله ای،
چلوجوجه کباب مخصوص،چلو ماهیچه مخصوص،چلوگوشت مخصوص،
ماهی قزل آلا،میگو پفکی با چلو،چلو شیشلیک مخصوص،چلوکباب بختیاری،
چلوکباب بره مخصوص،چلوکباب برگ،چلوکباب برگ مخصوص،چلوکباب برگ ممتاز،
چلوکباب سلطانی ،چلوکباب لقمه زعفرانی ،چلوکباب میکس،
چلوکباب کوبیده ،چلوکباب گلبرگ ،ته چین گوشت ،چلو ساده
حمل و نقل
شهر مشهد به علت قطب گردشگری دارای امکانات خوب حمل و نقل است.
مشهد دارای یک فرودگاه بین المللی (شهید هاشمی نژاد)،
ایستگاه راه آهن (مشهد)، مترو با چهار خط، اتوبوس رانی و تاکسی رانی است.
از آنجایی که مشهد یکی از پرطرفدارترین مقاصد کشور به خصوص در سفرهای زیارتی است،
جای تعجب ندارد اگر دسترسی مطلوب و راحتی به تاکسیهای شهر وجود داشته باشد.
قدم به قدم مشهد با توجه به تاکسیهای سطح شهر پوشش داده میشود،
در نتیجه به راحتی میتوانید این وسیله را جایگزین خودروهای شخصی کنید.
بعلاوه آنکه نرخ کرایهی تاکسیهای مشهد به نسبت مناسب است و از کیفیت قابل قبولی نیز بهرهمند هستند.
از طرفی به دلیل اعمال کردن محدودیتهای ترافیکی مختلف در سطح شهر،
به ویژه در مراسم و مناسبتهای گوناگون، استفاده از تاکسیها عاقلانهتر به نظر میرسد.
شرکتهای متعددی در این شهر اقدام به ارائهی خدمات تاکسیهای تلفنی کردهاند.
همچنین با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و رخنه کردن اینترنت در تمام سطح کشور،
شهر مشهد نیز از پیدایش تاکسیهای اینترنتی در امان نمانده و برای این سرویس نیز چندین مرکز احداث شده است.
سازمان اتوبوسرانی مشهد با توسعهی خطوط خود، بسیاری از مکانهای شهر را پوشش داده است.
این سازمان وسایل نقلیهی عمومی خود را در خطوط BRT،
اتوبوسهای تندرو، اتوبوسهای درونشهری، اتوبوسهای حومه و مینیبوسرانی پخش کرده است.
این میزان از سرویسهای اتوبوسرانی، مشهد را به شهری مطلوب جهت حمل و نقل توسط این وسیله تبدیل کرده است.
یکی دیگر از روشهای جابهجایی در سطح شهر، متروی مشهد است.
خطوط مترویی که برای این شهر در نظر گرفتهاند،
به مرور در حال بهرهبرداری هستند. با این وجود قطارهای شهری فعلی این منطقه،
در بسیاری از مقاصد مهم مشهد در حال سرویسدهی به مسافران هستند.
برای خرید تور مشهد با کارشناسان ما در آژانس آسمان پر ستاره پرشیا تماس حاصل فرمایید.