دیدنی های کرمان، ویترینی از تاریخ و طبیعت غنی

آثار و نشانه های تاریخی و تمدنی از هزاره های 9 و 10 قبل از میلاد تا دوران معاصر، همراه با اقلیم پهناور از دیدنی های کرمان ویترینی گرانبها ساخته است. وجود گودترین چاله داخلی ایران با ارتفاعی کمتر از 100 متر از سطح دریا تا قله های سر به فلک کشیده از جمله قله هزار که بیش از4500 متر ارتفاع دارد و چهارمین قله بلند کشور است باعث شده که چهار فصل سال را همواره در پهنه استان کرمان شاهد باشیم. داشته هایی چون کلوت ها، منطقه گندم بریان، رود شور و…زیباترین کویر جهان را دربخش شرقی استان به وجود آورده است.
وجود 12 قله بالای 4000 متر و86 قله بالای 3000 متر، و بازار طولانی سر پوشیده آن، تمدن 6000 ساله هلیل رود، پارک ملی خبر و چندین منطقه حفاظت شده حیات وحش در کنار وجود 5 فرودگاه فعال، بزرگراه ها و جاده های دسترسی، مناطق تجاری و 30 منطقه نمونه گردشگری در استان کرمان این استان را یک مقصد دلپذیر برای گردشگران داخلی و خارجی مطرح می کند. ضمن این که میهمان نوازی و گردشگری پذیری این استان، زبانزد است که با عنوان دیار کریمان هم شناخته می شود.

پیکره به هم تنیده بازار در مرکز بافت قدیم کرمان با مظاهر زیبایی از ادوار گذشته به یادگار مانده است و ویژگی های معماریش بینندگان دیدنی های کرمان را متحیر می کند. بازار کرمان یکی از شاخص ترین بازارهای ایرانی است که مجموعه های با ارزشی را در خود دارد از جمله مجموعه گنجعلی خان، ابراهیم خان، وکیل و… معمار زبردست مجموعه گنجعلی خان سلطان محمد معمار یزدی بود که اثر شگفت انگیز عصر صفوی را خلق کرد. مسجد جامع کرمان یکی از بناهای دوران اسلامی کشور است که تاریخ ساخت آن به روایت کتیبه سر در آن به سال 750 هجری قمری یعنی دوران حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفری میبدی، سر سلسله خاندان آل مظفر بر کرمان باز می گردد.
این مسجد در زاویه دو ضلع بازار مظفری واقع شده و سه در ورودی دارد که مسجد را از جنوب غربی به بازار قدمگاه، از شمال به خیابان شریعتی و از شرق به میدان مشتاقیه متصل می کند. بنای مسجد چهار ایوانی است. در شرقی ترین نقطه کرمان گنبد هشت ضلعی بزرگ و عجیبی تماما از سنگ با نام جبلیه هر بیننده ای را مسحور می کند.

دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده، تاریخ ساخت این بنا معلوم نیست و آن چه که از شواهد پیداست بنا باید در دوره های قبل از اسلام بنیان گذاری و در دوره سلجوقی تکمیل شده باشد. آن چه  از ظاهر بنا به نظر می آید سقف گنبد را از آجر ساخته اند. داخل گنبد ظاهرا دارای تزئینات گچ بری بوده که قسمت بالای آن ریخته و قسمت پایین بنا اگر تزئیناتی هم داشته از بین رفته در تواریخ نیز از تاریخ ساخت بنا و منظور از ساختن آن به مطلب خاصی اشاره نشده است.
در مجموع این مطلب را می توان استنباط کرد که: گنبد مربوط به عهد سلجوقی نیست بلکه مربوط به اعصار پیش از آن بوده است. آتشکده ای نیز در کرمان در خیابان زریسف (شهدا)، خیابان میرزا برزو آمیغی قرار گرفته که آخرین آتشکده کرمان به شمار می رود. در حال حاضر موزه زرتشتیان در این محل برقرار است. یخدان مویدی نیز که در گذشته خارج از شهر کرمان قرار داشت و بر اثر توسعه شهری اکنون داخل شهر (خیابان شهید کامیاب) جای گرفته دفتر مرکزی ستاد تسهیلات سفر استان کرمان است.
دوستداران کرمان هیچ گاه شهر ماهان را از قلم نمی اندازند. در 30 کیلومتری جنوب شرقی کرمان و در دامنه ارتفاعات تیگران چشمه های متعددی دارد. باغ شاهزاده در 5 کیلومتری جنوب ماهان یک باغ تمام و کمال ایرانی است. باغ زیبا و مصفایی که با بیش از یک قرن  قدمت و پیشینه تاریخی، در دامان کوه های سر به فلک کشیده هزار (تیگران) آرمیده و چشم و چراغ باغ های کنونی ایران به شمار می رود.
گذرتان که به این باغ افتاد در برنامه داشته باشید تا دره تیگران در دامنه کوه جوپار و در ضلع جنوبی باغ شاهزاده ماهان قدری پیاده روی کنید. اینجا برای خانواده ها مکان مناسبی است. آستانه شاه نعمت الله نیز در ماهان از آثار با شکوه، زیبا و بسیار دیدنی ایران است.
شاه نعمت الله عارف، ادیب و شاعر بزرگ قرن هشتم ه.ق به سال 731 در کوه بنان به دنیا آمد و به سال 834 در کرمان درگذشت و بنا به خواست خود در ماهان به خاک سپرده شد. در محور آستانه شاه نعمت الله ولی بنای تاریخی شترگلو از آثار دوران قاجاریه است.

یکی از جذاب ترین جاذبه های تاریخی این دیار کهن، ارگ راین است که حالا بزرگترین بنای خشتی بعد از ارگ بم با مساحتی بیش از 22 هزار متر مربع، نشسته بر تارک تاریخ، میراث ارزشمند با ثروت فرهنگی تاریخی که سالیانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. این ارگ در جنوب غربی شهر کنونی راین و بر بلندای تپه ای قرار گرفته است. در شهر راین مرقد مطهر امامزاده شیرخدا، امامزاده سید علی و امامزاده زید نیز قرار دارد. نسب شیرخدا با 9 واسطه به امام صادق (ع)، نسب امامزاده سید علی با 10 واسطه به امام حسن مجتبی (ع) و نسب امامزاده زید با 7 واسطه به امام موسی کاظم (ع) می رسد.
مرقد شیرخدا در خیابان امام خمینی (میدان شیرخدا) و مرقد امامزاده سید علی و امامزاده زید در خیابان طالقانی قرار گرفته است. در شهر راین از زیبایی های طبیعی آن غافل نباشید. بزرگترین دهانه آتشفشانی در نزدیکی روستای قلعه حسنعلی به همراه 14 دهانه کوچکتر و چشمه های آب معدنی در حدود 30 کیلومتری جنوب راین و در مسیر یکی از رودخانه های کوه هزار قرار گرفته است. دره اردکان نیز یکی از دره های سرسبز کوهستان هزار است که این دره از طریق جاده ماشین رو به بخش راین متصل می شود.
اردکان روستایی است که با ارتفاع آن 3300 متر بلندترین نقطه مسکونی ایران لقب گرفته است. در کوه هزار، با هزاران نوع گیاه متنوع رو به رو می شوید که همین وجه تسمیه نام «هزار» برای این کوه بوده است. این کوه با ارتفاع 4501 متر، مرتفع ترین کوه جنوب ایران و ارتفاعات مرکزی کشور است. یکی از بارزترین جاذبه های طبیعی کوه هزار، آبشار زیبایی است که در 14 کیلومتری شهر راین قرار دارد.
اما کویرهای کرمان جذابیت های ویژه ای دارد که آن ها را در شمار مناطق شگفت انگیز گردشگری جهان قرار می دهد. از زیباترین بخش های کویر که تماشای آن به یک رویا شباهت بیشتری دارد، دیدار از کلوت های کویر است. همین طور در دره سیرچ در 55 کیلومتری شهر کرمان که در مسیر به شهداد روستایی دیدنی قرار گرفته که با سرو 1000 ساله خود شهرت دارد.
گذرتان به شهرستان شهر بابک که افتاد در واقع به یکی از آثار جهانی ثبت در یونسکو قدم گذاشته اید: روستای تاریخی و شگفت میمند با قدمتی چند هزار ساله در 36 کیلومتری شمال شرق شهرستان شهر بابک مجموعه ای با 400 واحد مسکونی دستک اند به نام (کیجه) است که در مجموع بیش از 2000 اتاق را شامل می شود.

ایوب هم نام کوهی است که در جنوب شرقی شهر دهج با ارتفاعی حدود 3308 متر واقع شده و غاری در آن قرار دارد. 238 کیلومتر که از مرکز این استان دور شوید به شهرستان جیرفت در قسمت مرکزی قدم گذاشته اید که به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعی به «هند ایران» شهرت دارد. اینجا یکی از مهم ترین قطب های کشاورزی و تاریخی «باستانی» کشور است.
بر اساس نتایج پنج فصل کاوش علمی باستان شناسی در تپه های کنار صندل جیرفت آثار قدیمی یافت شده است. اما یادی هم از بم و ارگ پر صلابت آن داشته باشیم که با قدمتی تاریخی و محصولاتی نام آشنا همچون خرمای آن در 200 کیلومتری جنوب شرق کرمان و در مسیر دو راه کرمان – زاهدان واقع است.
در شمال شرقی بم در دامنه صخره ای عظیم، قلعه مستحکمی را پی افکنده اند که به ارگ بم معروف است.این قلعه شهر قدیم بم بود. ارگ بم به عنوان بزرگترین بنای خشتی در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسید تا اینکه متأسفانه در زلزله پنجم دی ماه 1382 نیمه ویران شد و اکنون در دست بازسازی است که یکی از مجهزترین مناطق گردشگری صنعتی ایران و از جمله دیدنی های کرمان به شمار می رود. شهرک عظیم و مدرن ارگ جدید با برخورداری از پیشرفته ترین تجهیزات، دارای دهکده گردشگری مدرن، تأسیسات رفاهی و فضاهای گردشگری متعدد است.